نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان (RCM) یکی از مهمترین شاخه های مدیریت داراییهای فیزیکی است که از اهمیتی راهبردی در افزایش توان رقابتی مجموعه های صنعتی برخوردار است. حجم بسیار زیاد فعالیتهای نگهداری و تعمیرات (نت) و در عین حال توقفات متعدد در خطوط تولید، مدیریت نامناسب و عدم بهره گیری از دستورالعملی استاندارد و جامع در انجام فعالیت های نگهداری و تعمیرات، خرابی‌های مکرر با پیامدهای ایمنی و زیست محیطی و غیره همگی از جمله مشکلات و چالش های رایج در صنایع دنیا است که برای حل محتاج بهره‌گیری از دانشی نوین و رویکردی پیشرفته و موثر در زمینه نت است.
نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان یکی از قدرتمند ترین رویکرد‌ها و تکنیکی کارآمد برای تحلیل و تصمیم‌گیری در زمینه مدیریت داراییهای فیزیکی است. این روش فرآیندی ساختاریافته، منطقی و نظام مند برای تعیین فعالیتهای مورد نیاز جهت اطمینان از ادامه به کار دارایی های فیزیکی یک مجموعه مطابق انتظار کاربران آن دارایی هاست.
این ابزار که برای اولین بار در صنایع هوایی آمریکا با بهره گیری از برجسته ترین متخصصین نت و صرف انرژی و هزینه زیادی توسعه یافت، توانست میزان سقوط‌های متاثر از نقص فنی هواپیما های مسافربری را از حدود ۴۰ سقوط به کمتر از ۰٫۱ سقوط در یک میلیون پرواز کاهش دهد. شرکت کانادایی ALADON امروزه به عنوان بزرگترین مجری RCM، معتبر‌ترین مرجع شناخته شده در خصوص بکارگیری مناسب این روش در دنیا است.
RCM، از نظر اغلب متخصصین نگهداری و تعمیرات به عنوان اثربخشترین روش نسبت به هزینههایش، برای ایجاد و توسعۀ استراتژیهای نگهداری و تعمیرات در سطح جهانی شناخته میشود. بهره‌گیری مناسب از این روش با دست‌یابی سریع به بهبودی پایدار در زمینه های گوناگون همراه است. افزایش دسترسپذیری و قابلیت اطمینان تجهیزات، بهبود وضعیت کیفی محصولات، کاهش سوانح با پیامدهای ایمنی و زیست محیطی از جمله دستاورد های مهم بکارگیری (RCM) است. کاهش ۴۰ تا ۷۰ درصدی خرابی تجهیزات از جمله اهداف مورد انتظار از پیاده سازی آنالیز RCM بوده که تحقق آن در گروی اجرای صحیح و درک مفاهیم عمیق و کلیدی آن است.
مهمترین فواید پیادهسازی صحیح RCM را می توان در شش گروه طبقهبندی و خلاصه کرد:
- افزایش قابلیت دسترسپذیری دستگاهها و ظرفیت تولید
- کاهش هزینههای نت، عملیاتی و خرابی دستگاهها
- کاهش چشمگیر حوادث صدمه زننده به ایمنی و محیط زیست
- افزایش طول عمر تجهیزات
- کاهش قابل توجه فعالیتهای اضطراری سازمان
- ایجاد فرهنگ همکاری در بین همه گروهها و همچنین فضای برنامهریزی و عملکردی پیش اقدام